Paul Bliek 
ZF bereidt zich voor op de elektrische toekomst. Dat doet het met de elektrische module voor de TraXon, met de AV130 portaalas voor stadsbussen, de AV133 met wielnaafmotoren en de nieuwe CeTrax elektrische aandrijving voor lichte trucks en stadsbussen. Er loopt sowieso bijna geen truck, bus of personenauto van de band, waar dan ook, zonder een ZF-onderdeel. Dat zal niet veranderen met de komst van de elektrische aandrijving.
Elektrisch vervoer brengt ook voor monteurs een andere wereld met zich mee. Geen olie en diesel meer, maar elektriciteit. Bij ZF zijn inmiddels de monteurs opgeleid tot 'high voltage engineers'. Zij hebben volgens Paul Bliek, projectleider marketing ZF Nederland, binnen ZF een speciaal scholingstraject gevolgd en kunnen een voertuig zonder probleem spanningsloos maken. “Ook onze werk-plaats is er inmiddels op ingericht. Elektrisch is natuurlijk een trend die niet te stoppen is. De bussen lopen nu voorop met onze AVE130 portaalas maar straks komt de CeTrax. Die is geschikt voor lichte trucks. De politiek wil de stadscentra zero-emissie krijgen en dan kan het wel eens ineens hard kan gaan met het elektrisch vervoeren van goederen. De omslag voor het garagebedrijf zal enorm zijn”, beaamt Bliek. Nu is het wel zo dat een elektrische aandrijving veel simpeler in elkaar steekt dan een aandrijving bestaand uit een dieselmotor met versnellingsbak. Er zitten gewoonweg min-der onderdelen in. “Dat klopt, er zitten maar een paar tandwielen in een elektromotor en verder heel veel koper. Qua opbouw is het een simpel ding.”
Central drive
Vooralsnog geven de bussen het tempo aan in elektrisch ver-voer. In Europa rijden er nu al een zo'n duizend rond van een enorme verscheidenheid aan merken. Aan trucks zijn er nu een aantal gepresenteerd, waarvan de belangrijkste merken Mercedes-Benz, MAN, Scania, Iveco, DAF en Volvo allemaal net komen kijken. Er zijn ook een aantal nieuwkomers, zoals het Spaanse Irizar en VDL dat samen met DAF in een elektrisch project is gestapt. BYD lanceerde onlangs in Spanje haar elektrische trucks voor de Europese markt. Een aantal van deze merken werkt met ZF-componenten met wellicht een belangrijke rol voor de CeTrax.
eTrofit
De nieuwe CeTrax, central drive, is geschikt voor een rechte as of een conventionele portaalas, zoals de AV133. De CeTrax kan echter ook, zoals dat bij ZF wordt genoemd, 'eTrofit' worden ingebouwd. Als bewijs hiervan heeft ZF zelf een stadsbus van het Chinese Higer in zes weken omgebouwd. In München loopt nu volgens Bliek een project waarin meerdere conventionele bussen 'eTrofit' worden omgebouwd.
Vanaf het begin is ZF met haar portaalas AVE130 met ingebouwde wielnaafmotoren, een vaste toeleverancier voor fabrikanten van elektrische bussen. Hij is te vinden onder andere in Solaris Urbino Electric en de nieuwe Mercedes-Benz eCitaro. Fabrikanten als VDL maken voor de elektrische Citea's weer gebruik van de ZF AV133 as aangedreven door een elektrische motor in plaats van een dieselaggregaat. Deze portaalassen van ZF zijn dusdanig geconstrueerd dat een OEM er redelijk makkelijk mee uit de voeten kan. “Het aanpassen van een ontwerp van een dieseluitvoering met AV133 naar een elektrische uitvoering met de AVE130 behoeft niet zo veel aanpassing. De maatvoering is identiek. De draagarmen en bananen zitten bijvoorbeeld allemaal op de dezelfde positie”, zegt Bliek.
ZF Consultancy
In de 'conventionele' aandrijvingen maakt ZF furore met de nieuwe TraXon en voor het lichtere werk de EcoLife, die overigens wel koppels tot 2300 Nm aan kan. De EcoLife heeft standaard ZF Topodyn aan boord, een topografisch dynamische aansturing van de bak.
Een nieuwe generatie van de ZF EcoLife ligt al in de kraamkamer die een nog lager brandstofverbruik moet realiseren en een lagere CO2-uitstoot door lagere toerentallen en langere achterasoverbrengingen. De EcoLife wordt veel ingezet in het openbaar vervoer, vooral het streekvervoer. Voor OV-bedrijven is het soms lastig om een juiste keuze in de achterasoverbrenging te maken. Ter ondersteuning heeft ZF een aandrijflijnconsultancy in het leven geroepen om te adviseren over welk systeem en welke achterasoverbrenging het best geschikt is voor het gebied waar binnen het OV-bedrijf werkt. “Aan de hand van een aantal parameters gebaseerd op de inzet van het voertuig geven wij advies waarmee OV-bedrijven een projectie krijgen van het verwachte een brandstofverbruik ter ondersteuning van hun offertetraject naar een aanbestedende overheid toe.”
TraXon Hybrid
De AS-Tronic is zo ongeveer uitgefaseerd waar het gaat om standaard trucks en touringcars. Hier heeft de nieuwe ZF TraXon zijn intrede gedaan en met succes. Hij wordt door veel OEM's gebruikt in trucks en touringcars. Voor het zwaardere werk, zoals speciaal transporttrucks, grondverzet, mijnbouw en dergelijke blijft de AS-Tronic nog in dienst. De TraXon is geheel nieuw ontworpen. De basis is gelijk gebleven met een drie- of viertraps basisbak met voor- en naschakelgroep, 3x2x2 of 4x2x2, dus twaalf of zestien versnellingen. De opbouw en modules zijn verder helemaal nieuw. Zo ook de TraXon Hybrid, mét elektrische module. Hij helpt je enkele tientallen meters tot maximaal zo'n honderd meter elektrisch vooruit. Ideaal om mee te manoeuvre-ren in de stad of bij een distributiecentrum of als hulp als extra koppel en kracht nodig zijn.
België en Nederland
Het zijn veranderingen in de automotive wereld, waar ZF Nederland op een andere manier ook aan onderhevig is. ZF België en ZF Nederland gaan meer samenwerken. Althans, er wordt naar synergie gestreefd in competenties. Waar België goed in is blijft in België en waar ZF Nederland goed in is, blijft in Nederland. ”In België zijn mooie producten ontwikkeld, zoals een hydrostatische aandrijving, een mooi en uniek product voor bijvoorbeeld veegauto's die langzaam moeten rijden om hun werk goed te kunnen doen. Wij in Nederland zijn altijd meer op de commercie en onderhoud gericht. We gaan meer gebruik maken van elkaars expertise. Zo zal er ook een overloop in reparatiecapaciteit zijn. Dreigt bij een van de twee een wachttijd te ontstaan, dan wordt een deel van de reparaties hetzij bij ons of in België ondergebracht. Hetzelfde geldt de onderdelenservice.”
'See, Think, Act'
Voor ZF betekenen alle – elektrische – veranderingen een aanstaande omslag van, om het oneerbiedig te zeggen, een pure tandwielenproducent naar een ICT-oplossingsgerichte organisatie.
Om die veranderingen het hoofd te bieden zetten de meeste fabrikanten in op nieuwe producten, waaronder preventieve service door het 'connecten' van voertuigen. Zo ook ZF. In dit straatje past de overname in 2015 van het Amerikaanse TRW. “De producten en visie van dit bedrijf sluiten uitermate goed aan bij onze ZF-slogan: 'See, Think, Act'. We hebben met de overname van TRW niet alleen sinds 2015 60.000 collega's erbij, maar ook en vooral een uitge-breide range aan producten, die we in de after sales zullen gaan tegenkomen.”
Door: Jos Haas