Allison en touringcars, een niet geheel bekende combinatie, maar met de toename van vermogens in motoren en vernieuwingen in de Allison bakken, komen deze volautomaten binnen handbereik van de touringcarbranche. Van Hool was in 2015 de eerste Europese fabrikant die een Allison in haar TX-serie inbouwde. Een goede combinatie volgens de markt, want er zijn er heel wat verkocht. Versnellingsbakken die sinds 2011 in het Hongaarse Szentgotthárd worden gebouwd.
Allison en Van Hool hebben een langdurige relatie met elkaar, vooral vanwege de touringcars die Van Hool bouwt voor de Amerikaanse markt, de CX- en TX-series. De Amerikaanse variant van de TX heeft of een Detroit Diesel of een Cummins motor aan boord in tegenstelling tot de Europese TX die (meestal) een DAF MX-motor heeft in combinatie met een ZF AS-Tronic. Een soort standaardcombinatie. Dat gaat sowieso veranderen met de komst van de ZF TraXon en ZF EcoLife, en nu dus ook de Allison. Bij een bezoek aan de Allison-fabriek in combinatie met een lange rit vanaf het vliegveld in Wenen met een Astromega dubbeldekker van 'De Zigeuner' met een DAF MX-13 motor met 510 pk en een Allison T525R, werd duidelijk dat het een prima combinatie is, makkelijk schakelend en met be-hoorlijk wat 'power'.
De Zigeuner
De Allison Torqmatic is een echte volautomaat en heeft zes versnellingen. Hij is speciaal ontwikkeld voor openbaarvervoerbus-sen en touringcars met motoren tot 410 kW (550 pk).
Ideaal dus voor de Paccar/DAF MX13 die in de zwaarste uitvoering 385 kW (530 pk) met 2600 Nm bij 1000 tpm telt. De een na sterkste variant van de MX13 doet het tegenwoordig met 483 pk en 2500 Nm aan koppel bij 900 tpm. Van Hool leverde haar Astromega in 2017 aan De Zigeuner met de MX13 van de vorige generatie met 510 pk en 2500 Nm. Ook niet te versmaden overigens, want het rijdt perfect. Jan van Heusden van De Zigeuner koos in 2015 voor een Van Hool TX met Allison versnellingsbak omdat hij een volautomaat wilde met voldoende 'power' om de sterke DAF MX13 aan te kunnen. Het ging om een enkeldekker TX17 Altano drieasser van 13,20 meter met een Pac-car/DAF MX13 375 kW (510 pk) met dus een T525R Allison Torqmatic.
Indy 500
Sinds de introductie van de Allison in de Van Hools zijn er al zo'n een kleine 300 van verkocht, ook aan enkele Nederlandse klanten waarvan Van Hool er een paar had meegenomen naar Allison in Hongarije.
Een fabriek die eigenlijk in de 'middle of nowhere' staat, maar die goed geoutilleerd is en schoon. Ooit zwaaide hier GM met Opel de scepter en liepen er Corsa's van de band. Allison was in die jaren eigendom van GM, maar werd in 2007 voor 5,6 miljard US-dollar verkocht aan twee investeerders: The Carlyle Group en Onex Corporation. Vijf jaar later brachten zij Allison naar de beurs. In Noord-Amerika is Allison marktleider met een marktaandeel van 85%. De historie van deze Amerikaanse versnellingsbakkenfabrikant is roemrucht en dat laat men zien ook. James Allison is in 1909 één van de vier oprichters van de Indianapolis Motor Speedway met nu als bekendste race de Indy 500. Toen was het nog racen op onverharde wegen getuige de foto's in de presentatieruimte bij de fabriekshal waar ook nog een fraaie video van die begintijd is te zien. Op een gegeven moment is de baan verhard met 3 miljoen bakstenen met inscriptie en met de hand gelegd.
Toleranties
De volautomatische Torqmatic is de eerste versnellingsbak die in de Hongaarse fabriek in productie ging. Ook worden er de 3000 en 4000-series gebouwd, beide voor het zwaardere truckvervoer.
De 4000-serie telt zeven versnellingen met twee overdrives, een tweede achteruit en keuze voor een 'close' of 'wide' overbren-gingsverhouding. Hij kan vermogens aan tot 597 kW (800 pk). Iedere 28 uur komt er een nieuwe bak de Hongaarse fabriek uit. Allison gebruikt een modulaire bouw waarbij de modules deels aan de band worden gefabriceerd. Een groot deel van de productietijd van een bak gaat in de controlemetingen zitten. Zo is er een lektest met olie en een met water onder een druk van 0,5 bar. De behuizing van de bak is van gegoten aluminium. Lasers en camera's checken de productie op 210 mogelijke fouten. Indien de afwijking buiten de toleranties valt en de gehele productie-batch kan zijn aangetast, stopt de productie automatisch. Heel eerlijk geeft men bij Allison toe dat dit enkele keren per jaar voorkomt. Het geeft aan hoe nauw de toleranties zijn die Allison gebruikt. De bouten worden bij-voorbeeld aangedraaid met elektrische momentsleutels in plaats van hydraulische vanwege de accuratesse.
Opletten
De Torqmatic is een fraaie uiterst rustige bak. Je voelt hem bijna niet schakelen, je moet er echt op letten en de toeren-teller in de gaten houden om de minieme schakelverschillen op te merken. Volgens Allison omdat de turbodruk nagenoeg gelijk blijft en niet terug valt, mede te danken aan de twee overdrives. Dat zorgt er ook voor dat de motor mooi laag in de toeren blijft met 1000-1100 tpm. De elektronica is van Allison's vijfde genera-tie en biedt een geoptimaliseerde werking inclusief prognosesoftware ter bewaking van het olieverbruik, de staat van het oliefil-ter en een 'Transmission Health Monitor'. De Torqmatic-serie is daarbij verder verfijnd om een zo gunstig mogelijk brandstofverbruik te realiseren. Inmiddels is er een app waarmee de werking in de gaten gehouden kan worden en vooral het oliepeil. Sinds de app zijn er geen reclames meer geweest, meldt men met enige trots. In Sliedrecht is het Europese hoofdkantoor van Allison gevestigd. (www.allisontransmissions.com)
Door: Jos Haas.
Allison versnellingsbakken voor het zwaardere werk
Allison is hier vooral bekend van de versnellingsbakken voor het zwaardere werk. Om te laten voelen hoe zwaar, hadden ze bij Allison nog een paar leuke andere 'testvoertuigen' neergezet, eigenlijk ook een beetje om het feestje compleet te maken.
Pal naast de fabriek ligt een kleine testbaan met een stukje land waar de off-road eigenschappen van de Allison uitgeprobeerd konden worden met een Iveco bouwtruck. Dat lieten we ons geen twee keer zeggen. En om te laten zien waar een Allison toe in staat is, heeft de fabrikant op een klein parcours uitgezet met een paar hellinkjes met oplopend stijgingspercentage tot een dertig procent aan toe. Interessant om dan met een Mercedes-Benz Zetros naar boven te rijden – zie je alleen nog maar de blauwe lucht – en weer naar beneden – zie je alleen nog maar de straatstenen vlak voor je.